Kiedy członkowie Towarzystwa Przyjaciół Radzymina i jego sympatycy wybierają się w kolejną podróż, to można powiedzieć, że „czas dla nich nie istnieje”.
Podobnie było i tym razem, gdy na zaproszenie organizatorów, wybraliśmy się trasą Suwalszczyzna – Wilno – Troki.
Pogoda w zasadzie typowo jesienna, ale nikomu to jakby nie przeszkadzało.
Ważne było, jakie kolejne miejsca zobaczymy i czego nowego się dowiemy.
I chociaż w niektórych miejscach jesteśmy po wielokroć, to zawsze coś nas zaskoczy.
Naszą wycieczkę rozpoczęliśmy 5 października od zwiedzania Suwalskiego Parku Krajobrazowego. To tereny otaczające jezioro Hańcza oraz obszar zagłębienia Szeszupy. Na terenie parku znajduje się 26 jezior o powierzchni 1 ha. Cały obszar znajduje się w dorzeczu Niemna, do którego doprowadzają wody dwie rzeki: Czarna Hańcza i Szeszupa.
Większość z nas „ wdrapała się” na Górę Cisową, czyli tzw. Fudżijamę, której wysokość wynosi 256 m. Panorama , która rozpościera się ze szczytu Góry Cisowej jest jedną z najpiękniejszych i najciekawszych na Suwalszczyźnie.
Na szczycie góry znajduje się krzyż oraz tablica upamiętniająca pielgrzymkę Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski.
Następnie odwiedziliśmy Smolniki, wiejską osadę, która jest położona nieopodal granicy z Litwą. Z platformy widokowej podziwialiśmy krajobraz trzech jezior kleszczowieckich: Perty, Kojle, Purwin oraz Górę Cisową.
Północne krańce Mazur należą do najrzadziej odwiedzanych zakątków kraju, ale my przełamaliśmy ten stereotyp.
Właśnie tu, wśród uroczych pagórków i łąk, za wsią Stańczyki znajdują się potężne wiadukty nieczynnej linii kolejowej Gołdap – Żytkiejny. Mosty w Stańczykach są najwyższymi na linii i jednymi z najwyższych w Polsce. Architektura charakteryzuje się doskonałymi proporcjami a filary ozdobione są elementami wzorowanymi na rzymskich akweduktach, stąd nazwa Akwedukty Puszczy Rominckiej.
Zmierzając do Przerośli, gdzie w Domu Seniora „Aura” mieliśmy noclegi, podziwialiśmy piękną okolicę nazywaną Mazurami Garbatymi. Malownicze wzgórza z porośniętymi świerkami zboczami, wijące się w dolinach rzeki i czyste jeziora tworzą idylliczny krajobraz, który nas zachwycił.
W drugim dniu wybraliśmy się do Wilna, które zwiedzaliśmy z przewodniczką panią Mirosławą Naganowicz.
To wyjątkowe miasto, od wieków słynące z wielokulturowości, która jest widoczna do dziś. Miasto ma bogatą historię, interesującą architekturę, zieleń drzew, starówkę z krętymi ulicami i ślepymi zaułkami co tworzy niepowtarzalny, magiczny wręcz klimat.
Jest to miasto Mickiewicza i jego „celi Konrada”, miasto Słowackiego, Kraszewskiego, Konwickiego i Miłosza. Tu niejednokrotnie przebywał Piłsudski, który nawet po śmierci pozostawił swoje serce.
Wizyta na Rossie i oddanie hołdu Naczelnikowi to zresztą pierwszy punkt naszego wileńskiego programu.
W Wilnie znalazł miejsce spoczynku św. Kazimierz, patron tego miasta oraz ukochana Zygmunta Augusta Barbara Radziwiłłówna i wielu, wielu innych.
To też miasto kościołów – gotyckich zabytków znanych na całym świecie – kościoła św. Anny czy kościoła Bernardynów; barokowych świątyń, w tym kościoła pw. św. Kazimierza, pw. Ducha św., pw. św. Piotra i Pawła, zwanego też „białym kościołem”, oraz miastem klasycystycznej Katedry.
Wilno jest również stolicą Miłosierdzia Bożego oraz Matki Bożej Ostrobramskiej.
To właśnie tu w XVI w. gotyckiej bramie miejskiej, od jej wewnętrznej strony, znajduje się klasycystyczna kaplica Matki Bożej Ostrobramskiej z cudotwórczym obrazem Matki Boskiej Miłosierdzia.
Jest to miejsce licznych pielgrzymek, jak również tradycyjny punkt początkowy wycieczek po Starówce Wileńskiej.
Z Wilna udaliśmy się do Trok, miasta otoczonego błyszczącymi w słońcu jeziorami, niezwykle barwnego z intrygującą historią, jaką od lat tworzą tutaj Karaimi.
Największą wizytówką Trok jest zamek Wielkich Książąt Litewskich na wyspie, który oblewają wody jeziora Galve. Prowadzą do niego drewniane pomosty. Już z daleka zamek robi imponujące wrażenie.
W Trokach można przejść się ulicą Karaimską, wśród parterowych i niezwykle kolorowych domków z charakterystycznymi trzema oknami od strony ulicy.
Pomimo upływu lat społeczność Karaimów zachowała swoją religię, język, kulturę i kuchnię.
Najważniejszym specjałem kuchni karaimskiej są kibiny, czyli pierogi z drożdżowego ciasta nadziewane klasycznie baraniną, lub w nowoczesnym wydaniu na przykład twarogiem.
Oczywiście skosztowaliśmy i bardzo nam smakowały z gorącym rosołkiem do picia.
Po tym dniu pełnym wrażeń ruszyliśmy w drogę powrotną do Przerośli.
Kolejny dzień, czyli sobota, był dla nas wytchnieniem.
Oglądaliśmy krajobraz najgłębszego w Polsce jeziora Hańcza. Ze względu na jego unikalny charakter utworzono tutaj rezerwat wodno – krajobrazowy „ Jezioro Hańcza”.
Potem zawitaliśmy do Gołdapi, i chociaż pogoda była mało sprzyjająca, przeszliśmy się Promenadą Zdrojową, ogrzaliśmy w pijalni wód mineralnych, a także pospacerowaliśmy wokół Mazurskich Tężni Solankowych.
Gołdap to jedyne na Warmii i Mazurach uzdrowisko i miasto o najczystszym w Polsce powietrzu.
Ostatni dzień naszej wycieczki to również coś dla ducha . Zatrzymaliśmy się na wzgórzu wigierskim, gdzie przyroda głośno przemawia jednym głosem z historią.
Wzgórze wigierskie to miejsce, które odwiedzali wielcy królowie od Władysława Jagiełły zaczynając a na Janie Kazimierzu kończąc. To tu przybywali wielcy architekci, malarze, poeci. To właśnie Wigry wybrał św. Jan Paweł II na miejsce swojego kilkudniowego odpoczynku.
W klasztorze pokamedulskim uczestniczyliśmy we mszy św.
Ostatnim punktem bogatego i bardzo różnorodnego programu była podróż Wigierską Kolejką Wąskotorową i degustacja regionalnych kartaczy w Płocicznie.
Przejazd kolejką to ciekawa atrakcja turystyczna. W czasie jazdy można podziwiać lasy Wigierskiego Parku Narodowego, a na malowniczo usytuowanych przystankach zachwycać się pięknem jeziora Wigry i poznawać historię eksploatacji dóbr puszczańskich.
Potem już tylko powrót do domu.
Wszyscy , a zwłaszcza organizatorzy, czyli panowie Zbigniew Tomczyk i Jan Wnuk, spisali się na medal.
Była dyscyplina, dobra zabawa, miło spędzony czas , wiele ciekawych atrakcji, spora dawka nowej, bądź utrwalenie posiadanej wiedzy.
Dziękujemy wszystkim, którzy mimo to , że „życie czasami zgrzyta zębami”, potrafią tak się z niego cieszyć.
I do kolejnego miłego spotkania.

Warto jeszcze zaznaczyć, że zawsze przekazujemy nasze publikacje osobom, które pomagają nam w realizacji wycieczkowych planów, czyli rozsławiamy nasz Radzymin.

30 września 2023 roku uczestniczyliśmy w uroczystości 84. ROCZNICY UTWORZENIA POLSKIEGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO, która odbyła się na Cmentarzu Żołnierzy Polskich 1920 roku.
Należny Żołnierzom Armii Krajowej hołd złożyli mieszkańcy Radzymina, poczty sztandarowe, przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, przedstawiciele władz państwowych, powiatowych i gminnych, dyrektorzy, nauczyciele, uczniowie i harcerze wszystkich szkół z gminy Radzymin, członkowie Towarzystwa Przyjaciół Radzymina oraz liczna delegacja Międzyszkolnego Klubu Historycznego Armii Krajowej Ziemi Radzymińskiej.
Uroczystość poprowadził Prezes Radzymińskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Pan Jerzy Berta.
Splendoru temu wydarzeniu dodała Radzymińska Orkiestra Dęta oraz krótki, ale piękny występ uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Radzyminie, których przygotowała Pani Iwona Jaworska.
Jak zawsze podczas takich uroczystości odśpiewany został Hymn Rzeczypospolitej Polskiej i Hymn Armii Krajowej.
Za wszystkich, którzy oddali swoje życie w walce o wolną Ojczyznę, modliliśmy się wraz z księdzem Radosławem Tkaczykiem oraz w Litanii Patriotycznej poprowadzonej przez Panią Hannę Grzegorek – jej autorkę.
Prezes Towarzystwa Przyjaciół Radzymina Pan Jan Wnuk w swojej prelekcji opowiedział o fenomenie Polskiego Państwa Podziemnego.
W nocy z 26 na 27 września 1939 roku, tuż przed kapitulacją Warszawy, grupa oficerów z gen. Michałem Karaszewiczem – Tokarzewskim zawiązała konspiracyjną organizację Służba Zwycięstwu Polski. Tak powstał zalążek Polskiego Państwa Podziemnego, które było ewenementem w skali okupowanej Europy.
W czasie II wojny światowej tylko w Polsce powstały tak rozbudowane podziemne struktury administracyjne i wojskowe, cieszące się akceptacją większości społeczeństwa.
W 1944 roku Armia Krajowa liczyła około 380 tysięcy członków, z których pod broń udało się postawić 110 tysięcy.
Podczas wojny w walce , więzieniach i obozach zginęło około 60 tysięcy żołnierzy AK. Od maja 1944 do maja 1945 do obozów sowieckich wywieziono ponad 30 tysięcy akowców, z których niemal połowa zaginęła bez śladu.
W latach 1945 – 55 w ramach represji komunistycznego Urzędu Bezpieczeństwa aresztowano ich około 40 tysięcy.
Sejm RP ustanowił dzień 27 września Dniem Polskiego Państwa Podziemnego.
Jak powiedział prezes Jan Wnuk, wśród nas nie ma już Żołnierzy Armii Krajowej, odeszli na wieczną wartę, ale to my jesteśmy ich spadkobiercami, to nam powierzyli tę wielką misję zachowania pamięci o nich i kultywowania ich etosu, czyli postępowania zgodnie z ich wartościami.
My natomiast zobowiązani jesteśmy do przekazania tych idei młodemu pokoleniu, co też czynimy, a co w swojej wypowiedzi podkreślił poseł Piotr Uściński, zaznaczając, że Radzymin jest szczególny w kultywowaniu patriotyzmu i przekazywaniu następnemu pokoleniu wiedzy o naszej niezwykle trudnej, ale jakże pięknej historii, że wszyscy inni powinni się od nas tego uczyć.
W trakcie tej pięknej uroczystości, przy trochę „płaczącym niebie”, zostały również wręczone odznaczenia.
Odznakę Honorową za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej otrzymali: Pani Elżbieta Jóźwik, Pan Zdzisław Krasiewicz i Pan Ewald Bielec.
Pani Maria Niegowska została przyjęta w poczet członków nadzwyczajnych ŚZŻAK.
Członkami zwyczajnymi, zgodnie ze statutem ŚZŻAK, zostali zaś: Pan Edward Biernacki i Pan Zbigniew Tomczyk.
Wyróżnionym serdecznie gratulujemy i życzymy, aby byli wiernymi krzewicielami etosu Żołnierzy Armii Krajowej.
Uroczystość została zwieńczona złożeniem kwiatów na Mogiłach Żołnierzy Września 1939 roku i Armii Krajowej.

CHWAŁA BOHATEROM. CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

Organizatorami obchodów rocznicowych byli: Radzymińskie Koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Międzyszkolny Klub Historyczny AK Ziemi Radzymińskiej oraz Towarzystwo Przyjaciół Radzymina.

Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Radzymina mieli wielką przyjemność spędzić popołudnie 25 września w Skansenie w Kuligowie.
Przy pięknej, słonecznej pogodzie i w urokliwych okolicznościach przyrody uczestniczyli w rejsie po Bugu nadbużańskim tramwajem wodnym.
Rzeka Bug jest jedną z największych nieuregulowanych rzek Europy. Nie jest pogłębiana przez co jej dno jest silnie zróżnicowane. Na odcinku kilku metrów często przechodzi od płycizny do głębi.
Rzeka na odcinku mazowieckim bardzo silnie meandruje, tworzy zakola i starorzecza.
Są to wymarzone tereny lęgowe ptactwa i miejsca składania przez ryby ikry. Znaczna część obszaru objęta jest ochroną.
Nasz rejs wiódł od Kuligowa aż do Popowa, gdzie z pokładu statku mogliśmy podziwiać bryłę neogotyckiej świątyni powstałej w 1906 roku według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego. To sanktuarium Matki Bożej Popowskiej.
Z perspektywy rzeki podziwialiśmy też kuligowski "Paśnik", czyli pas łąki między korytem rzeki Bug, a wałami przeciwpowodziowymi. Jest to idealna przestrzeń do wypoczynku, grillowania i kąpieli.
To miłe popołudnie zakończyliśmy kuligowską biesiadą przy muzyce i delektowaniem się przepysznymi pierogami oraz żurkiem, serwowanymi przez gospodarzy skansenu.
Dziękujemy bardzo Panu Cezaremu Wnukowi za zaproszenie nas do udziału w tym projekcie.